Koc termiczny – jak używać, jak działa i którą stroną owijać pacjenta


Istnieje wiele produktów, bez których współczesna medycyna ratunkowa nie mogłaby się obejść. Koc termiczny zdecydowanie do tej grupy należy. Jest podstawowym elementem wyposażenia każdej apteczki, stosowany bywa zarówno przez profesjonalistów, jak i pasjonatów lub ludzi pragnących nieść pomoc. Produkt ten posiada mnóstwo określeń i w zasadzie wszystkie z nich można uznać za prawidłowe:

  • koc termiczny
  • folia NRC
  • koc ratowniczy
  • koc ratunkowy
  • folia termoizolacyjna
  • folia termiczna
  • folia życia
  • koc przeciwwstrząsowy
  • folia przeciwwstrząsowa
Folia NRC oferowana przez nasz sklep medyczny

Bardzo ciężko jest wyobrazić sobie współczesną akcję wyjazdową pogotowia ratunkowego bez wspomnianej folii życia. Jest to wyrób niewielkich rozmiarów, niedrogi i łatwy w stosowaniu oraz przechowywaniu. Podstawowe pytanie brzmi: kiedy stosować koc termiczny? Nasza wieloletnia praktyka zawodowa, związana bezpośrednio z ochroną ludzkiego zdrowia i życia, mówi jasno – we wszystkich przypadkach, gdy komfort termiczny pacjenta może być zagrożony. Mowa w typ wypadku o postępowaniu względem pacjentów:
– poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych
– narażonych na silne działanie źródeł ciepła
– poddanych długotrwałemu lub intensywnemu wychładzaniu
– znajdujących się w stanie wskazującym na nadużycie alkoholu
– tzw. pacjentów urazowych (doznającym urazów)
– znajdujących się w różnego rodzaju wstrząsach i stanach nagłych
– potrzebującym wsparcia psychicznego itp.


Tak naprawdę lista osób wymagających zapewnienia komfortu termicznego jest nieskończona, bowiem nie zawsze można przewidzieć, czy dany pacjent wymaga użycia koca ratowniczego, czy też nie. Można śmiało stwierdzić, że folia życia to produkt łatwy w stosowaniu, wymaga jednak od nas pewnej wiedzy teoretycznej i odrobiny praktyki. Podstawowe pytanie, które nurtuje użytkowników tego wyrobu brzmi: którą stroną owinąć pacjenta? Całe szczęście, możliwości są tylko dwie:

  • stroną srebrną do ciała pacjenta – by go ogrzać
  • stroną srebrną na zewnątrz – by pacjenta wychłodzić



Najprostszym (często stosowanym na różnego rodzaju szkoleniach i kursach ratowniczych) sposobem na zapamiętanie jak działa koc termiczny, jest uświadomienie sobie, że srebrna strona odbija ciepło. Określenie to być może nie jest w pełni techniczne i fachowe, lecz w praktyce pozwala na sprawne działanie i niezastanawianie się na miejscu zdarzenia. W związku z powyższym, jeżeli osoba, której pragniemy udzielić pomocy zostanie przez nas od owinięta w taki sposób, by srebrna warstwa była od wewnątrz, to ciepło jej własnego ciała zostanie odbite z powrotem i w ten prosty sposób uchronimy pacjenta przed wychłodzeniem. Jeżeli zaś strona srebrna (odbijająca) znajdować się będzie na zewnątrz, to ciepło (np. promienie słoneczne) zostanie odbite od pacjenta i w ten sposób zapewnimy mu ochronę przed przegrzaniem.

Osoba poszkodowana, wymagająca zapewnienia komfortu termicznego.

Zaletami, jakie niesie z sobą koc ratunkowy są nie tylko możliwości termoizolacyjne tego wyrobu. Folia NRC daje nam ponadto możliwość:

  • okrycia pacjenta nagiego (zapewnienie mu ochronę godności osobistej)
  • sygnalizację działań ratowniczych (pacjent po przykryciu folią „staje się traktowany jak pacjent”)
  • połowiczną ochronę przed wyciekaniem płynów ustrojowych i materiału zakaźnego (w znaczeniu estetycznym, nie ochronnym!)

Koc ratowniczy bywa stosowany:

  • w ratownictwie medycznym (przez pogotowie ratunkowe, szpitalne oddziały ratunkowe, organizacje ratownicze, straż pożarną itd.)
  • w sporcie
  • w turystyce górskiej
  • przez żeglarzy
  • wszędzie tam, gdzie może być potrzebne skuteczne zapewnienie komfortu cieplnego



Mamy nadzieję, że niniejszy artykuł udzielił Państwu odpowiedzi na pytania: jak używać folii koca termicznego, którą stroną go zakładać i jak działa ten wyrób medyczny. Na zakończenie pragniemy jedynie wskazać kilka wskazówek umożliwiających zyskanie jak najlepszego efektu działania folii NRC:

  • folia musi być zawsze jednolita – nie należy używać produkty roztartego, przeciętego, rozciągniętego, gdyż traci on wówczas swoje właściwości
  • folia termiczna powinna owijać pacjenta w całości, a nie jedynie z góry – bardzo częstym błędem jest narzucanie na poszkodowanego koca ratowniczego jak „zwykłego koca”, bowiem w przypadku ochrony przed wychłodzeniem, to zimne podłoże jest jednym z najważniejszych czynników do koniecznych do natychmiastowego odizolowania od ciała
  • nie używamy tej samej folii po raz kolejny – chodzi tu przede wszystkim o ryzyko przeniesienia materiału zakaźnego z jednego pacjenta na drugiego, ale również o utratę właściwości termoizolacyjnych
  • pacjent chroniony przed wychłodzeniem, poddany działaniu wody, powinien być jak najszybciej osuszony i rozebrany z mokrych ubrań

    Należy jednak podkreślić, że pacjenta rozbieramy już w momencie, gdy nie narażamy go na dalszą utratę ciepła Pomijając konieczne zapewnienie prywatności i względy godności osobistej, nie zdejmujemy ubrania z poszkodowanego na dworze, na mrozie, na zamarzniętej powierzchni itp. Czynność tę wykonujemy w odizolowanym pomieszczeniu, w miejscu osłoniętym od wiatru czy np. w karetce pogotowia ratunkowego.
Koc termiczny to podstawowy element wyposażenia każej załogi karetki.

Podsumowując: stosowanie folii NRC to niezwykle ważna i w zasadzie nieskomplikowana czynność, która może uratować życie poszkodowanych oraz zapewnić im komfort termiczny do momentu wdrożenia innych czynności medycznych. Istotnym czynnikiem jest rzecz jasna fakt, która strona koca termicznego znajduje się od strony ciała pacjenta. Koc termiczny jest w związku tym podstawowym elementem wyposażenia każdej domowej i samochodowej apteczki. Gorąco polecamy stosowanie tego wyrobu i posiadanie go zawsze przy sobie.