Wady postawy czym są i jak skutecznie je korygować?

Wady postawy to niestety bolączka dzisiejszych czasów. I choć wiele osób się z nimi rodzi, to duża część z nas nabywa je, podczas całego swojego życia. Niestety sprzyja temu zarówno siedzący, jak i stojący tryb pracy. Do głównych czynników nasilających wady postawy oprócz predyspozycji genetycznych należą między innymi: brak aktywności fizycznej, niehigieniczny tryb życia czyli np. zbyt długie przesiadywanie przed komputerem czy telewizorem w łóżku. Długotrwałe siedzenie i stanie w pracy niekorzystnie wpływa na nasz kręgosłup, jak i również spanie w nieodpowiedniej pozycji.

Do wad postawy i bólu kręgosłupa, bardzo często przyczynia się również noszenie zbyt wysokich szpilek to głównie problem wielu pań, ciężkich toreb na jedno ramię, w tym przypadku zdrowszym i wygodniejszym rozwiązaniem jest plecak. Również nieumiejętne wykonywanie ćwiczeń np. na siłowni czy w domu może zaszkodzić naszym plecom.

Jakie następstwa powodują wady postawy?

Głównie dysproporcje sylwetki, często nierówne łopatki, skrzywienie kręgosłupa: skolioza, lordoza, kifoza. Pogłębiające się wady niestety powodują ból w obrębie kręgosłupa i nie tylko. Bo, jak wiadomo kręgosłup jest podporą całego organizmu, pozwala na poruszanie się, stanowi również powiązanie dla wielu innych organów, wpływając na ich poprawną pracę. Więc, kiedy cierpi kręgosłup to przy okazji kilka innych schorzeń może dać się nam we znaki, dlatego tak bardzo ważna jest profilaktyka tego narządu ruchu.

Poniżej postaram się przybliżyć Państwu kilka podstawowych wad kręgosłupa jakimi są: skolioza, kifoza i lordoza, w dalszej części skupimy się na technikach i urządzeniach korygujących wady postawy, jakimi są między innymi: ćwiczenia rehabilitacyjne, urządzenia korygujące: (typu prostotrzymacz, stabilizatory wad postawy, pajączek, piłki rehabilitacyjne, poduszki ortopedyczne, poduszki lędźwiowe, klinowe, dynamiczne, sensoryczne, itp.).

Skolioza

Zaczniemy od powszechnie występującej wady kręgosłupa jaką jest skolioza. Skolioza bywa określana jako boczne skrzywienie kręgosłupa. Jest to jednak wada bardziej złożona i nie dotyczy tylko i wyłącznie bocznego skrzywienia prawej i lewej części kręgosłupa, a trójpłaszczyzny – w płaszczyźnie czołowej czyli tzw. boczne skrzywienie kręgosłupa. Strzałkowej (ordoskolioza lub też kifoskolioza i płaszczyźnie poziomej. Zdrowy kręgosłup to delikatnie wygięte plecy w łuk, natomiast przy skoliozie przybiera literę „S.” Skolioza zazwyczaj występuje w piersiowym odcinku kręgosłupa w górnej części pleców, również rozwija się między odcinkiem piersiowym i lędźwiowym. Rzadziej skoliozę możemy zaobserwować tylko w odcinku lędźwiowym.

Skolioza w dużym stopniu, może przyczynić się do ograniczenia zdolności fizycznych, niekiedy stanowi poważne zwyrodnienia i zaburzenia neurologiczne. W zaawansowanych przypadkach skolioza znacznie zniekształca klatkę piersiową i tym samy powoduje ucisk na narządy wewnętrzne, między innymi płuca, serce oraz może powodować niewydolność krążeniową czy oddechową.

Kto narażony jest na występowanie skoliozy?

Bez wątpienia skolioza znacznie częściej występuje u dzieci niż dorosłych. Skolioza może ujawnić się w każdym etapie wzrastania dziecka. Skoliozę u dzieci można podzielić na kilka rodzajów, w zależności od przedziału wiekowego: – skolioza wczesnodziecięca, to ta określana do 3 roku życia, – młodzieńcza to rodzaj skoliozy nabywany w okresie dojrzewania to właśnie wtedy najczęściej nasila się to schorzenie. Dzieje się tak ze względu na intensywny wzrost nastolatków, kiedy to mięśnie nie są wstanie nadążyć za rozwojem kości i nie mogą stanowić odpowiedniej podpory dla kręgosłupa.

U dzieci najczęściej występuje skolioza idiopatyczna w większość diagnozowanych przypadków, nie do końca jednak znamy jej przyczyny. Za główną przyczynę uznaje się niedostateczny brak ruchu, a także nieodpowiednią postawę podczas siedzenia. Skolioza u dorosłych najczęściej pojawia się w przypadku zwyrodnienia stawów międzykręgowych, bądź też z powodów pogarszającego się stanu kręgosłupa już, nawet po 30 roku życia. W przypadku osób starszych po 50 roku życia skolioza może występować wraz z osteoporozą, co jest bardzo niebezpieczne i prowadzi do znacznego osłabienia kręgosłupa, może skutkować jego złamaniem w określonych odcinkach.

Przyczyny powstawania skoliozy?

Skolioza bardzo często może mieć podłoże genetyczne i być wadą wrodzoną kręgosłupa m.in. krąg klinowy, zrosty żeber, zespól Sprengla, występującą zazwyczaj z innymi wadami wrodzonymi np. wady układu moczowo – płciowego, wady serca. Skolioza nabyta może być spowodowana np. różnicą kończyn, przepukliną krążka międzykręgowego czy guzkami kości. Ze względu na niedostateczny rozwój mięśni, spowodowany zmianami neurologicznymi. Z tą przypadłością mogą również borykać się osoby cierpiące na dystrofię mięśniową lub też, porażenie mózgowe. Niekiedy skolioza może wystąpić po operacjach klatki piersiowej np. w okresie wzrastania (są to skoliozy torakogenne).

Jakie są objawy skoliozy?

Objawem skoliozy najczęściej jest nadmierne wygięcie kręgosłupa w kształt litery „S.” Widoczne są, także odstające łopatki, może pojawić się garb żebrowy z jednej strony pleców, powstający poprze wypchnięcie przez kręgi żebrowe. Innym charakterystycznym objawem skoliozy są ramiona i biodra umiejscowione na nierównej wysokości, również wyraźnie zarysowane wcięcie w tali z jednej strony, to oznaka tego schorzenia. W przypadku zaawansowanej skoliozy jedna kończyna dolna jest krótsza, a druga dłuższa.

Objawy skoliozy u dzieci można zdiagnozować samemu, w tym celu należy uważnie przyglądnąć się plecom dziecka. Jeżeli zauważymy nadmierne wygięcie kręgosłupa w jedną stronę, czy nierówne ramiona, bądź wystające łopatki, wysunięte biodro, czy większe wcięcie w talii po jednej stronie, możemy być pewni, że jest to skolioza. W takim przypadku należy zgłosić się do lekarza specjalisty aby potwierdzić swoje przypuszczenia i rozpocząć leczenie.

Jak leczyć i korygować skoliozę?

Leczenie skoliozy określa lekarz na podstawie stopnia zaawansowania schorzenia oraz wieku pacjenta. Skoliozę można leczyć za pomocą ćwiczeń jak i urządzeń korygujących. W przypadku wczesnego wykrycia skoliozy u pacjentów z niewielkim stopniem skrzywienia, zaleca się gimnastykę korekcyjną np. ćwiczenia na basenie, wspomagane przez urządzenia korygujące jakimi są np. nowoczesne korektory postawy z specjalistycznymi formułami wzmagającymi leczenie lub tzw. urządzenia do korekcji postawy typu pajączek, które skutecznie eliminują złe nawyki podczas siedzenia przy komputerze, oglądania telewizji, czy też stania.

Urządzenie rehabilitacyjne o nazwie Pajączek II Generacji, skutecznie  pomaga w korygowaniu wad postawy

Takie urządzenia wymuszają na nas prostą pozycję, przeciwdziałają garbieniu się. Pomagają korygować okrągłe plecy, wystające łopatki, czy płaską klatkę piersiową. Dodatkowo pajączek jest wyposażony w funkcję głosową, która informuje pacjenta za pomocą dźwięku o nieprawidłowej postawie ciała, wymuszając przybranie odpowiedniej. W ćwiczeniach pomagających korygowanie skoliozy pomocne bywają również piłki rehabilitacyjne do ćwiczeń z wypustkami i bez, poduszki ortopedyczne, lędźwiowe, klinowe, sensoryczne itp. Odpowiednio dobrane ćwiczenia za pomocą piłki lekarskiej również mogą pomóc eliminować wady postawy i skutecznie wzmocnią mięśnie kręgosłupa.

W cięższych przypadkach leczenia skoliozy, lekarz może zalecić noszenie gorsetu ortopedycznego, który powoduje znaczny nacisk na kręgosłup wymuszając jego odpowiednie ustawienie, które zapobiega pogłębianiu się dalszej wady.

Innymi urządzeniami korygującymi zaawansowaną skoliozę jest gips korygujący, aparaty lub specjalistyczne wyciągi. Pomocne mogą być również wkładki ortopedyczne w w przypadkach różnicy między długością kończyny. Czasami niezbędne jest operacyjne leczenie wad, to najczęściej w skrzywieniu kręgosłupa kiedy kąt nachylenia jest większy niż 60 stopni. Taki rodzaj leczenia najczęściej stosuje się u nastolatków w wieku 13 – 15 lat, wymagane jest wszczepienie metalowych implantów i aparatów. Niestety w takim wypadku operacja nie daje pełnej sprawności kręgosłupowi.

Piłka rehabilitacyjna z wypustkami, masująca doskonała do ćwiczeń m.in. kręgosłupa

Kifoza (okrągłe plecy) to również wada kręgosłupa, mniej znana niż skolioza, jednak również często występująca u dzieci i dorosłych. Kifozę nazywa się także garbem, (z greckiego kyphos – garb) to łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową. Kifoza najczęściej występuje w części piersiowej, lub też piersiowo – lędźwiowej. Kifoza w lekkiej postaci nie daje większych objawów, jednak w cięższych przypadkach może niekorzystnie wpłynąć na płuca nerwy czy tkanki, powodując bóle i inne komplikacje zdrowotne. Wyróżnia się kifozę piersiową i szyjną.

Przyczyny występowania kifozy

Do najczęściej zaliczanych przyczyn powstawania kifozy należą między innymi: zaburzenia nerwowo mięśniowe, urazy kręgosłupa, rozszczep kręgosłupa, nowotwory, przebyte infekcje czy zapalenia stawów. Do powstania kifozy może przyczynić się również regularne przebywanie w pochylonej pozycji, kifoza szybciej może rozwinąć się u osób, które już posiadają wady kręgosłupa np. skoliozę czy lordozę, cierpiące na osteoporozę czy artretyzm.

Innymi przyczynami mogą być choroby układu hormonalnego, tkanki łącznej, choroba polio – (Choroba Heinego-Medina, jest to choroba zakaźna wywołana wirusem polio, to wirus zapalenia rogów przednich rdzenia kręgowego przenoszona drogą oralno – fekalną) czy Pageta – choroba przewlekła układu kostnego, w której obserwuje się zaburzenia w procesie tworzenia tkanki kostnej. Znacznie częściej zapadają na kifozę dorastające dziewczynki, które już wcześniej miały zdiagnozowane wady postawy. Zaobserwować kifozę można także u chłopców w wieku od 10 do 15 lat w fazie rozwoju. Osoby dorosłe u których występuje osteoporoza, mogą również mieć objawy kifozy.

Jak sprawdzić czy mam kifozę?

Zdiagnozowane kifozy nie jest tak oczywiste jak w przypadku skoliozy. Dlaczego? Między innymi dlatego, że kifoza potrafi przebiegać bezobjawowo. Znacznie łatwiej jest rozpoznać tą chorobę, kiedy występują u nas takie objawy jak: bóle pleców, wyraźnie zaokrąglone plecy, uczucie napięcia lub zesztywnienia w kręgosłupie. W zaawansowanym stadium kifozy można zaobserwować charakterystyczny garb czyli znaczne wybrzuszenie górnej części pleców, głowa i barki są nadmiernie wysunięte do przodu. W oczy rzuca się widoczne spłaszczenie i zapadnięcie się klatki piersiowej oraz zauważalne rozsunięcie i odstawanie łopatek.

Jeżeli zauważymy u siebie takie objawy natychmiast należy udać się do lekarza na wizytę diagnostyczną. Są dwie metody zdiagnozowania kifozy, ocena na podstawie badań ogólnych i rentgenowskich oraz badania w zakresie neurologicznym. Tylko profesjonalnie postawiona diagnoza lekarska pozwoli nam na określenie postępu choroby i dobranie odpowiedniego leczenia. Leczenie kifozy Podobnie jak w skoliozie na początku należy określić stopień zaawansowania choroby, a dopiero potem podjąć odpowiednie leczenie. Zwykle leczeniu poddaje się cięższy stopień kifozy, u osób z łagodniejszymi stanem należy wykonywać ćwiczenia, które mogą w znacznym stopniu wyeliminować schorzenie. Zaleca się również spanie na niezbyt miękkim materacu.

Pacjent także dostaje leki przeciwzapalne, które mają za zadanie eliminować, ból. W poważniejszych stopniach kifozy, zaleca się przede wszystkim noszenie urządzeń rehabilitacyjnych, w postaci np. szelek ortopedycznych. Czasami niestety konieczna bywa operacja, szczególnie wtedy gdy kifoza powiązana jest z guzami bądź infekcjami. W leczeniu pomocne mogą okazać się również specjalistyczne masaże czy joga. Mając kifozę nie należy pływać na plecach, jeździć na rowerze czy dźwigać ciężarów oraz gimnastykować się na przyrządach.

Lordoza czym jest i jakie są jej przyczyny?

Innym mniej znanym schorzeniem kręgosłupa jest lordoza czyli tzw. wklęsłe plecy, hiperlordoza. Lordozę charakteryzuje nadmierne wygięcie kręgosłupa ku przodowi w dole pleców. Potocznie mówiąc lordoza jest to zbyt wielkie wygięcie kręgosłupa w części lędźwiowej, znacznie różniące się od normalnej sylwetki.

Do głównych przyczyn lordozy oprócz wad wrodzonych, możemy zaliczyć między innymi:nieprawidłową postawę ciała, brak ruchu, otyłość. Lordoza często bywa następstwem innych wad postawy np. kifozy pogłębionej, urazów kręgosłupa lub np. bioder, niektórych chorób typu: osteoporoza, dystrofia mięśniowa (zanik mięśni), zapalenie krążków międzykręgowych (dysków), choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa, choroby prowadzącej do karłowatości (achondroplazja). Lordoza jest niekiedy powikłaniem po wcześniej przebytej gruźlicy. Lordoza, która jest nieleczona może być przyczyną wielu powikłań chorobowych np. artretyzm, przewlekłe bóle kręgosłupa, zaburzenia w strefie biodrowej oraz kończyn dolnych i narządów wewnętrznych.

Objawy i leczenie lordozy 

Objawami towarzyszącymi lordozie są np. bóle pleców w dolnym odcinku kręgosłupa, które są spowodowane jego nadmiernym obciążeniem. Pojawić również mogą się kurcze mięśniowe, mrowienie i drętwienie kończyn dolnych, a także zaburzenia oddawania moczu i kału. Do widocznych objawów należą przede wszystkim wklęsłe plecy, wypięty brzuch, zazwyczaj pośladki są bardziej wypukłe niż w normalnej sylwetce. Osoba posiadają taką wadę postawy jak lordoza, wygląda jakby się nadmiernie prostowała, pomiędzy jej pośladkami, a środkową częścią kręgosłupa tworzy się charakterystyczna litera C. Leczenie lordozy Tutaj również jak w przypadku skoliozy czy kifozy, należy określić stopień choroby, aby podjąć możliwość leczenia.

W lekkich przypadkach zaleca się jedynie wykonywanie ćwiczeń, które pozwolą na skuteczne wyeliminowanie problemu. Kifoza niekiedy przechodzi samoistnie, dzięki zachowywaniu odpowiedniej postawy ciała. W sytuacji kiedy mamy do czynienia z bardziej zaawansowanym stopniem choroby wymagana jest systematyczna gimnastyka korekcyjna. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić noszenie ortopedycznych gorsetów, czy innych sprzętów rehabilitacyjnych typu gorsety, stabilizatory postawy, pasy lędźwiowe, prostotrzymacze. W bardzo ciężkich postaciach choroby wymagane jest leczenie operacyjne jednak, na szczęście takie sytuacje zdarzają się bardzo rzadko.         

Dysk sensomotoryczny stymuluje ruchy mikrokrążki kręgosłupa

Wady postawy są szczególnymi przypadkami chorobowymi, które powinno się szybko zdiagnozować i zacząć leczyć, aby nie doprowadziły do wielu powikłań i nie przysparzały problemów podczas ruchu. Leczenie wad postawy należy skonsultować z lekarzem specjalistą, tylko wtedy mamy pewność, że podjęte działanie będzie skutkowało pozytywnie na nasze zdrowie. Leczenie wad postawy warto wspomagać poprzez codzienną gimnastykę korekcyjną, w której możemy wykorzystać piłki rehabilitacyjne – doskonale wzmacniające mięśnie grzbietu. Odpowiednie ćwiczenia z piłką do rehabilitacji, przyczyniają się znacznie do prawidłowej postaw, korygując deformacje sylwetki.

Również na wzmocnienie mięśni kręgosłupa możemy zastosować taśmy elastyczne (taśmy typu band, guma power), doskonale rozciągające mięśnie, powodując tym samym redukcję bólu. Bardzo dobrymi urządzeniami w korekcji wad postawy są również takie narzędzia rehabilitacyjne jak: poduszki ortopedyczne, eliminujące bóle kręgosłupa, odpowiadająca za utrzymanie poprawnej pozycji odcinka szyjnego kręgosłupa. Pomocne w korekcji wad bywają również poduszki do siedzenia typu klin, lub poduszki klinowe podwyższające nogi i plecy, lub też poduszki z kolcami do siedzenia, czy też poduszki lędźwiowe, tego rodzaju przedmioty korekcyjne wymuszają prawidłową postawę podczas siedzenia, eliminują nawyki garbienia się i pochylania.

Skuteczne w korygowaniu wad postaw są także urządzenia korekcyjne typu: stabilizatory postawy, prostotrzymacze, urządzenia zwane pajączek, dzięki zastosowaniu tego rodzaju sprzętów rehabilitacyjnych i uprawianiu odpowiedniej gimnastyki korekcyjnej można w dużym stopniu wyeliminować wady postawy i wyrobić sobie nawyk utrzymywania prawidłowej prostej postawy, eliminując ból i dyskomfort.