Rurka intubacyjna (rurka dotchawicza) jest to swego rodzaju plastikowy cewnik, używany w celu utrzymania drożności dróg oddechowych lub w zapobieganiu konsekwencjom niewydolności oddechowej. Rurka intubacyjna wprowadzana jest do tchawicy (czyli narządu oddechowego będącego przedłużeniem krtani i doprowadzającego powietrze do płuc) przez jamę ustną lub nos. Rurki do intubacji najczęściej posiadają niewielki mankiet z zaworem pomagającym uszczelnić je w tchawicy.
Rurkę dotchawiczą wprowadza się za pomocą laryngoskopu. Po jej wprowadzeniu konieczne jest sprawdzenie drożności rurki oraz upewnienie się przy pomocy stetoskopu lub innych metod osłuchowych, czy rurka na pewno została wprowadzona do układu oddechowego. Istnieje bowiem ryzyko, że rurka zostanie skierowana nieumyślnie do przewodu pokarmowego, co może poskutkować wystąpieniem powikłania w postaci zachłystowego zapalenia płuc. Gdyby doszło do umieszczenia rurki w nieodpowiednim przewodzie, usuwa się ją i podejmuje kolejną próbę intubacji.
Aby intubacja była jak najbardziej skuteczna, należy precyzyjnie dobrać rozmiar rurki. Należy dążyć do tego, aby była ona na tyle duża, na ile jest to możliwe. Źle dobrany rozmiar rurki może bowiem wywołać powikłania. Użycie zbyt dużej rurki może doprowadzić nawet do uszkodzenia krtani i tchawicy. Zbyt mały rozmiar rurki także niesie negatywne skutki – zwiększa się wówczas opór przepływu powietrza oddechowego.
Rurki do intubacji, które wprowadza się przez jamę ustną mają najczęściej przekrój o szerokości od 7,5 do 9,5 mm. Ich długość wynosi ok 21-24 cm. Rurki wprowadzane przez nos są węższe. Ich typowa średnica wynosi 6,5-7,5 mm. Są dłuższe od rurek doustnych o około 4 cm. W przypadku konieczności zastosowania rurki u dziecka, rozmiar rurki dobiera się na podstawie wieku dziecka. Szerokość rurek dziecięcych waha się od 2,5 do 6 mm. Długość jest zależna od wzrostu dziecka. Rurki dla małych dzieci (do ok. 7 roku życia) nie są wyposażone w mankiet uszczelniający.
Rurki dotchawicze najczęściej są giętkie, wykonane z sylikonu medycznego lub tworzywa sztucznego. Dawniej najpopularniejsze było stosowanie rurek gumowych, jednak okazało się, że stawały się one przyczyną różnych reakcji alergicznych.
Rurka dotchawicza jest przyrządem, którego używa się w sytuacjach gdy nie jest możliwe zastosowanie mniej inwazyjnych metod natlenienia pacjenta czy osoby poszkodowanej np. maski. Wskazaniem do zastosowania intubacji przy pomocy rurki intubacyjnej dotchawiczej jest konieczność wykonania zabiegu, który wymaga wentylacji mechanicznej, zwiotczenia mięśni i innych zabiegów w obrębie głowy, szyi i dróg oddechowych. Ta metoda intubacji znajduje zastosowanie także w sytuacjach gdy konieczne jest ułożenie pacjenta na stole operacyjnym w nietypowej pozycji. Rurka intubacyjna dotchawicza znajdzie także zastosowanie jeśli u pacjenta występuje zwiększone ryzyko zachłyśnięcia.
Często się zdarza, że przeprowadzenie intubacji jest znacznie utrudnione. Sytuacje, w których będzie trzeba się spodziewać trudniejszych intubacji (tzw. trudnej intubacji) to najczęściej:
– konieczność zredukowania ruchów głowy do minimum np. w sytuacji gdy osoba poszkodowana doznała złamania kręgosłupa w odcinku szyjnym,
– bardzo małe rozwarcie ust, mniejsze niż na szerokość trzech palców,
– zmniejszenie ruchomości w stawach żuchwowych,
– zwyrodnienia i guzy w obszarze kręgosłupa szyjnego,
– obrzęk gardła,
– zmiany anatomiczne w obrębie żuchwy,
– nieustępujący szczękościsk,
– obrażenia twarzoczaszki,
– ciąża pacjentki
Rozmiary rurek intubacyjnych (dotchawiczych) prezentuje poniższa tabelka:
| „PEŁNE” ROZMIARY | 3.0 | 4.0 | 5.0 | 6.0 | 7.0 | 8.0 | 9.0 | 10.0 |
| „POŁÓWKI” ROZMIARÓW | 3.5 | 4.5 | 5.5 | 6.5 | 7.5 | 8.5 | 9.5 | X |
Przy wszelkich ingerencjach w nasze ciało mogą występować skutki uboczne. Zabiegi, operacje czy wprowadzanie ciał obcych do organizmu człowieka zawsze wiąże się z ryzykiem wystąpienia jakiś powikłań. Wśród najczęstszych efektów niepożądanych można wymienić uszkodzenia podniebienia, zębów, warg, podrażnienia strun głosowych i tkanek miękkich gardła. U osoby, która była poddana wentylacji dotchawiczej może pojawić się uciążliwy kaszel, chrypka, bóle w obrębie gardła i jamy ustnej czy obrzęk krtani. Istnieje także ryzyko wystąpienia zmian zwyrodnieniowych krtani, pęknięć w obrębie tchawicy, przełyku i gardła. Takie powikłania występują rzadziej i z reguły dotyczy pacjentów, którzy byli długotrwale poddawani intubacji dotchawiczej ale nie możemy ich całkowicie wykluczyć.