Dłonie to części ciała, którymi wykonujemy różne czynności w ciągu dnia w domu, pracy, uprawiając niektóre dyscypliny sportowe. Dlatego bardzo często dłonie ulegają przeciążeniom czy kontuzjom, najczęściej poszczególne palce. Częstym powodem są przeciążenia, przemęczenie powodujące mikrourazy. Niekiedy powodem kontuzji zwłaszcza przy treningu siłowym czy niektórych sportach jak np. wspinaczka jest brak rozgrzewki, która powinna być zrobiona w celu rozgrzania mięśni. Często kontuzje powodują bardzo duży ból uniemożliwiający nam prawidłowe funkcjonowanie, dlatego natychmiastowa interwencja lekarska jest niezbędna. Wiele osób wie, że istnieją specjalistyczne szyny, ortezy, stabilizatory na dłonie, nogi, bark czy inne części ciała ale niewiele osób ma świadomość, że również są takie stabilizatory na palce u rąk. Dlatego nasz dzisiejszy wpis poświęcimy najczęstszym uszkodzeniom palca oraz stabilizatorom dedykowanym na palce dłoni.
Najczęstsze kontuzje palców dłoni
Bardzo wiele sportowców ale również osób, nie związanych ze sportem ulega tzw. wybiciu palca, który jest niezwykle bolesny. Wybicie palca to podwinięcie lub zwichnięcie stawu śródręczno-paliczkowego lub międzypaliczkowego bliższego. Najczęściej do tego typu urazu dochodzi w czasie upadku i podparciu na dłoni, bardzo często również przy bezpośrednim uderzeniu ma to miejsce w takich sportach jak piłka ręczna, siatkówka, koszykówka, rugby itp. Wybity palec może charakteryzować silny ból pojawiający się w obrębie stawu, obrzęk, nienaturalne ustawienie palca, krwiaki, znaczne ograniczenie ruchomości stawu, zniekształcenie stawu. Towarzyszyć uszkodzeniu mogą bladość, sinienie, drętwienie, oziębienie itp. W przypadku pojawienia się powyższych objawów należy jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą i podjąć odpowiednie leczenie, szybka interwencja ma bardzo duże znaczenie i wpływa na czas gojenia się. Im szybciej zgłosimy się do lekarza tym większe szanse na szybsze i efektywniejsze leczenie. Tutaj o leczeniu decyduje lekarz biorąc pod uwagę stopień uszkodzenia, niekiedy może być to związane z nastawieniem palca, operacjami czy innym zabezpieczeniem w postaci noszenia szyny, stabilizatora palcowego. Należy pamiętać, że po wcześniejszych uszkodzeniach palca ryzyko kontuzji wzrasta ponownie, powodem są najczęściej osłabione struktury kostne. Dlatego w tym przypadku istotna jest profilaktyka i odpowiednie zabezpieczenie palców przed kolejną kontuzją zwłaszcza dla osób, które czynnie uprawiają sporty narażające dłonie na uszkodzenia.
Inną bardzo często występującym urazem jest złamanie paliczków – złamany palec. Do złamania palca może dojść u każdego z nas w różnych okolicznościach najczęściej jest to upadek zazwyczaj na rękę, również często powodowany uderzeniem twardego przedmiotu niekiedy zdarza się przypadkowym przytrzaśnięciem drzwi, przyczyn może być znacznie więcej, w tym niektóre dyscypliny sportowe, narażające na złamania. Złamany palec podobnie jak wybity objawia się dużym bólem, również nie możemy wykonać nim żadnego ruchu, pojawia się także obrzęk. Obrzęk może towarzyszyć również stłuczeniu palca czy zwichnięciu. Tutaj również o metodzie leczenia decyduje lekarz a wpływ ma rodzaj złamania. W przypadku złamań stabilnych najczęściej jest to leczenie zachowawcze polegające na unieruchomieniu palca w pozycji neutralnej, może być również operacyjne, kiedy palec będzie wymagał bardzo długiego unieruchomienia aby temu zapobiec. Z kolei złamania niestabilne leczy się operacyjnie zazwyczaj poprzez nastawienie wybraną przez lekarzy metodą może to być gwoździowanie przezskórne lub nastawienie metodą otwartą i zespolenia kości. Najczęściej tego typu leczenia wymagają złamania wieloodłamowe, spiralne z przemieszczeniem, śródwarstwowe, otwarte itp. Niekiedy po operacjach wymaga się dodatkowego unieruchomienia w postaci szyn palcowych czy stabilizatorów. O rodzaju i długości noszenia szyny powinien zdecydować lekarz, wybór tego typu stabilizatorów palcowych jest bardzo duży mogą to być zwykłe szyny unieruchamiające, nowoczesne szyny z gąbką zapewniające większą wygodę.
Uszkodzenia ścięgien prostowników to również częste kontuzje dłoni. Najczęściej do uszkodzeń ścięgien dochodzi w przypadku urazów do, których można zaliczyć rany cięte czy nagłe szarpnięcie niekiedy uderzenie dłoni czy palców w coś twardego co również może powodować naderwanie ścięgien. Niekiedy zdarza się, że występujące choroby nasilają uszkodzenia zerwania ścięgien jak np. choroba RZS czy Choroba zwyrodnieniowa stawów. Objawem w tym przypadku najczęściej jest niemożliwość wyprostowania palca, tzw. opadanie palca, które może wystąpić bezpośrednio po urazie lub po kilku dniach. Najczęstsze uszkodzenia ścięgien prostowników to przecięcia lub rozerwania ścięgien, palec młotkowaty, deformacja butonierkowata. Leczenie ustala lekarz po wstępnej diagnozie i wywiadzie z pacjentem, bardzo często przy zerwaniu jest to zszycie ścięgien, niekiedy w niektórych przypadkach może być skomplikowane i wymaga poza – autonomicznego połączenia. Może się obejść również bez zszywania a jedynie zakończyć na odpowiednim unieruchomieniu. Wszystko zależy od rodzaju uszkodzenia ścięgna. Po operacjach zazwyczaj zalecane jest unieruchomienie palca. Używając w tym celu specjalistycznych szyn, ortez, niekiedy gipsu, metodę leczenia ustala lekarz prowadzący.
Uszkodzenia palców i dłoni mogą być różne od mniej bolesnych typu stłuczenie, zwichnięcia do poważniejszych złamań, naderwań wiązadeł ścięgien itp. Każdy poważniejszy uraz wymaga konsultacji z lekarzem specjalistą i podjęcia odpowiedniego leczenia, może być to leczenie operacyjne lub nieoperacyjne wymagające zabezpieczenia i stabilizacji. Do stabilizacji można zastosować odpowiedni asortyment, do którego najczęściej należą szyny, ortezy, stabilizatory na palce. O ich konieczności noszenia również powinien zdecydować lekarz.
Najczęstsze stabilizatory palców
– Szyny typu Zimmera polecane na skręcenie stawów palców, złamanie kości palców, stabilizacja stawów międzypaliczkowych, uszkodzenie prostownika, złamanie kości paliczków dalszych, środkowych i bliższych, uszkodzenie koniuszków palców, złamania awulsyjne. Szyna Zmimmera posiada specjalistyczny stelaż zazwyczaj aluminiowy zapewniający bardzo dobre usztywnienie. Może być wyposażona w taśmę dociągającą, którą można dopasować do każdego palca lub w wersji bez taśmy wtedy należy użyć bandaża, plastra lub innego mocowania. Szyny typu Zimmera występują w różnych rozmiarach i mogą się różnić od siebie wyglądem. Nowoczesne szyny mają wygodne wyścielenie zazwyczaj w postaci pianki.
– Aparat Stacka to również popularny rodzaj stabilizujący palec najczęściej stosowany w uszkodzeniach prostownika palca, oderwaniu przyczepu prostownika palca dalszego, złamaniach kości paliczków dalszych, złamania awulsyjne. Aparat Stacka to lekki i prosty rodzaj stabilizacji polecany w lżejszym stopniu uszkodzenia palców. Do wyboru jest zazwyczaj w szerokiej gamie rozmiarów. Jest wygodny, ponieważ nie unieruchamia całej dłoni a jedynie palec, wymaga mocowania w celu zachowania odpowiedniej pozycji.
– Stabilizatory materiałowe z usztywnieniem zakładane na rękę obejmujące uszkodzony palec. Najczęściej są to ortezy zakładane na kciuk, palec wskazujący czy serdeczny. Najczęściej stosowany na urazy palca i stawów międzypaliczkowych dalszych, środkowych, również unieruchomienie palca oraz stawów międzypaliczkowych dalszych i środkowych. Ten rodzaj ortezy także zapewnia bardzo dobrą stabilizację, jednak niektóre rodzaje ortez mogą powodować ograniczenia w poruszaniu całą dłonią.